Christelijke yogadocente Graceland reageert: ‘Er is geen dialoog’
Dit artikel stond ook op CVandaag
‘Yoga is Oosters en occult.’ ‘Het zijn geen echte gelovigen die de Heilige Geest hebben, denk ik.’ Uitingen die de afgelopen dagen over elkaar buitelden wanneer christelijke media schreven over christelijke yoga op het Graceland Festival. Maar wie is Laurien Blom (28), de christelijke yogadocente van het Graceland Festival en hoe kijkt ze naar deze mediastorm? ‘Ik voelde het vorige week al aankomen.’
‘Ik groeide op in de Christelijk Gereformeerde Kerk (CGK). Vanaf mijn twaalfde namen m’n ouders me mee naar een evangelische gemeente. In die tijd heb ik vanuit Jeugd met een Opdracht (JmeO) geleerd hoe ik voluit voor God moet leven. Dat wílde ik ook: Ik was helemaal on fire voor Jezus en wilde anderen vertellen wie Jezus is. Inmiddels was ik behoorlijk charismatisch geworden. Omdat ik overwoog de zending in te gaan, begon ik met de studie Theologie. Ik was rationeel ingesteld en wilde antwoorden op levensvragen die ik had. Ik wilde bijvoorbeeld begrijpen hoe de wereld is ontstaan.
Eén van de vakken die ik kreeg was ‘christelijke spiritualiteit’. We moesten bij een oefening christelijke mindfulness aan een rozijn ruiken en nagaan hoe je lichaam daarop reageert. Ik vond dat spannend, ik had niet zoveel met meditatie of lijfelijkheid.
Eén van m’n klasgenoten deelde dat hij baat had bij de bodyscan meditatie. Ik en een aantal fanatieke klasgenoten reageerden fel: ‘Daar moet je je niet mee bezig houden, dat komt uit het hindoeïsme en dat is niet van God.’ Zoiets heb ik toen gezegd. De docent riep ons tot de orde: ‘Jouw klasgenoot zoekt God ook. Hij heeft een manier gevonden om in te checken bij zijn lijf en deelt dat. Daar mag jij in liefde naar kijken en bevragen.’
In mijn studie kreeg ik geen antwoorden op mijn levensvragen, maar zag ik vooral hoe complex de wereld, de mens en God in elkaar zitten. Wij kunnen niet op al onze vragen antwoord krijgen. Ik vind die gedachte nu zelfs een beetje hoogmoedig. Ik liep vast in mijn denken. Ik werd onrustig, kon God niet meer goed vinden. Ik had zo’n nood om God te voelen, bijvoorbeeld dat Hij ook in mij woont. Na wat zoekwerk op internet stuitte ik op christelijke yoga die ik ben gaan volgen. Het gaf me veel ontspanning en rust, ik ervoer dat je rustig kunt worden door je te richten op je ademhaling en je lijf. Er komt ruimte voor emoties die je lijf heeft opgeslagen. In die oefeningen werden ook bijbelteksten uitgesproken die veel meer bij mij binnenkwamen.
Een aantal jaar later ging ik de opleiding christelijke yoga volgen en het toepassen bij vrienden. Later mondde dat uit in een eigen praktijk waarin ik coaching en toerusting aanbied, waarbij christelijke yoga een onderdeel is.
Wat is het verschil tussen yoga en christelijke yoga volgens jou?
Yoga is een manier om met je lijf om te gaan, door het sterker te maken en tot rust te komen. Lang geleden is er door het hindoeïsme betekenis gegeven aan bepaalde houdingen. Die hindoeïstische filosofie deel ik niet. Ik breng een andere levensbeschouwing in mijn lessen. Ik begin met een ontspanningsoefening waarin ik mensen opmerkzaam maak op hun ademhaling. De adem die God in ons blies, daar waar het mee begon. Dan spreek ik een gebed uit en vraag of God, Vader, Zoon en Heilige Geest Zich aan ons wil openbaren. Deelnemers mogen ook – in zichzelf – iets toevoegen aan het gebed. Elke les heeft een thema, bijvoorbeeld ‘Rust’ ‘Hemels’ of ‘Glorie’. Rond dat thema kies ik bijbelteksten of christelijke liederen die ik tijdens de stretch-oefeningen uitspreek. Ik vraag dan: ‘Wat komt er in je op?’ en ‘Wat voel je in je lijf?’ Ik geef mensen de gelegenheid te voelen wat die teksten met hen doen.
Er zijn ook variaties van yoga waar ik vraagtekens bij heb, zoals de kundalini yoga. Er wordt bijvoorbeeld geprobeerd om met je ademhaling steeds hoger te komen om God te worden. Voor mij voelt dat een beetje als de torenbouw van Babel, als mens God willen bereiken. Ik heb daar geen behoefte aan. Ik wil God juist uitnodigen om tot ons te komen en dat we leren van daaruit te leven.
Waarom noem je het ‘christelijke yoga’ en niet ‘ontspanningsoefeningen met een bijbelse grondslag’ bijvoorbeeld? Het woord ‘yoga’ is best beladen – juist ook voor mensen die hebben verkeerd in de New Age wereld.
Ja, daar heb ik inderdaad bewust over nagedacht. Ik heb een christelijke yoga opleiding gedaan, ik doe yoga oefeningen en daarom zou ik het niet eerlijk vinden om het anders te noemen, al zou het marketingtechnisch misschien slimmer zijn. Daarbij zijn er ook veel christenen die al jaren aan yoga doen en het heel fijn vinden dat er een plek is om dit met het geloof te combineren.
Ik zie mezelf ook niet als een yoga evangelist. Ik verplicht of dring mensen het niet op. Ik doe het vanuit mijn huis of een afgehuurde locatie en mensen kunnen zich vrijwillig aanmelden. Dat gold ook voor het Graceland Festival. Mensen die er moeite mee hebben, kunnen zich afzijdig houden.
Verschillende christenen die vroeger in de New Age wereld zaten (zoals Martin Kamphuis) willen niets meer van yoga weten omdat het – volgens hen – niet alleen om gymnastiekoefeningen gaat, maar ook een spiritueel doel – namelijk vereniging met de god Brahman – nastreeft. Wil je daar eens op reageren?
In onze traditie hebben we verschillende gebruiken die uit andere culturen of religies komen. Denk aan het drumstel, dat eerder gebruikt werd om heidense goden te verjagen. Hetzelfde geldt voor het kerkorgel. Of het kerstfeest, wat je als christen dan ook niet zou kunnen vieren. Maar we doen het wel, omdat we er een andere betekenis aan hebben gegeven. Dat er christenen zijn die eerder in het occultisme verzeild raakten en daarbij ook in aanraking kwamen met yoga, kan. Ik begrijp dan dat ze er niets meer mee te maken willen hebben. Voor mij geldt dat echter niet. Zien we niet hetzelfde met alcohol? Een alcoholist die christen wordt, moet misschien ook geen wijn meer aanraken, maar dat betekent niet dat alle christenen af moeten zien van alcoholische drank.
In 1 Korinthe 8 zegt Paulus dat je vooral geen offervlees moet eten als het voor jou een connotatie heeft met een heidense afgod. Ik zie hierin een lijn met mijn werk. Ik heb die connotatie niet, dus voor mij geldt daarin de vrijheid van het geweten.
Online kwamen veel reacties los op jouw yogalessen op Graceland. Wat vond je daarvan?
Ik heb het wel gelezen, maar ik scroll er snel doorheen. Eerder las ik reacties wel uitgebreid of reageerde ik erop. Toen ik net begon met mijn praktijk heb ik verschillende mailtjes gehad. Volslagen vreemden die mij geboden te stoppen met mijn werk. Of mensen die vertellen dat ik duivels bezig ben. Ik werd daar heel onrustig en verdrietig van. Er was geen dialoog. Als mensen oprecht vragen stellen, sta ik ervoor open. Maar wat moet ik met dat soort uitspraken? Het raakte me indertijd wel. Ik heb het toen bewust gelezen en bij mezelf gevoeld waarom het me zo dwars zat. Meestal zit er dan ook nog iets bij jezelf. Het is goed dat ik het toen verwerkt heb, want nu kon ik er beter mee omgaan, al deed het me ook pijn en verdriet.
Ik weet nu beter waar ik sta. Ik heb inmiddels zoveel mooie reacties gehad van vrouwen die vertellen dat ze door mijn begeleiding weer rust ervaren en God terugvinden. Of een Godservaring hebben tijdens mijn lessen. Hun energie terugkrijgen en beter grenzen aan durven geven. Zegt Jezus niet Zelf: ‘Aan de vruchten herken je de boom?’ De duivel kan geen goede vruchten voortbrengen.
Schrijf je in voor een mailalert bij nieuwe artikelen:
Rosaline Ratering zei onder andere dit in een interview deze week met CVandaag: ‘Je kunt jezelf niet verenigingen met God of jezelf verlossen. Ze brengen mensen met het idee van zelfverlossing door middel van lichaamshoudingen (asana’s) en ademhalingsoefeningen op een dwaalspoor. Alleen het bloed van Jezus brengt verzoening tussen jou en het Goddelijke.’ Wat is jouw visie op deze uitspraak?
Wie zegt dat ik predik dat je jezelf kunt verlossen? Dat vind ik een sterke aanname. Ik zie yoga niet als doel, maar als middel om met God te connecten, emoties te verwerken en bij jezelf stil te staan. Het is wat anders als het een doel wordt, zo van: als je elke morgen yoga doet, gaat het goed met je. Dan leg je jezelf een juk op. Diezelfde dynamiek zie ik in de gedachte dat je elke dag bijbel moet lezen en bidden en dat het dan pas goed met je gaat. Nee, we mogen leven vanuit vertrouwen. De verzoening is door Jezus gedaan en vanuit die rust mogen we leven.
Dat je jezelf niet kunt verenigen met God, is een protestantse visie. Binnen de Oosters-Orthodoxe Kerk wordt daar bijvoorbeeld anders over gedacht. Daar gaat het in de theologie over Deïficatie. Hoe meer heel je wordt, hoe dichter je bij de heerlijkheid komt.
In de Psalmen lees je over onrustige mensen die hun ziel bij God tot rust brengen. In hoeverre doe je dit met christelijke yoga?
Juist heel sterk. Dat is ook wat ik terugkrijg van deelnemers. We hebben zoveel afleiding om ons heen en juist door je daarvan af te sluiten, komt er ruimte voor God. Daar helpt yoga bij, maar ook wandelen of dansen. Jezus trok Zich ook terug om met Zijn Vader te zijn. Wie zegt dat Hij niet in kleermakerszit tegen een boom zat? Nee, dat zal dan misschien niet in een yoga pose geweest zijn, maar Hij is wel mens geworden en heeft onze lichamelijkheid aangenomen. Dat laat voor mij ook zien hoe belangrijk ook ons lichaam is, wat wij voor een deel zijn kwijtgeraakt in onze cultuur. Onder de oefeningen draai ik ook wel rustige christelijke muziek, bijvoorbeeld ‘The Secret Place’, ‘We dream of Eden’ of Bethel Music.
In belangrijke hindoeïstische geschriften neemt yoga een grote plaats in. Yogahoudingen als de Warrior Poses zijn in het hindoeïsme verbonden aan de reïncarnatie van de hindoeïstische god Shiva. In hoeverre vervlecht je met christelijke yoga het hindoeïsme in het christendom?
Dat doe ik niet. Mijn lessen hebben een christelijke grondslag en zijn altijd gericht naar God. Als ik een Warrior Pose doe, voel ik de kracht van God in mij. Het gaat erom welke betekenis je eraan geeft, niet de houding in zichzelf. Daniël knielde wel voor JHWH, maar niet voor de heidense Baäl. Het ging om zijn hartsgesteldheid en gerichtheid van de houding, en niet om de knielhouding.
Yoga is een filosofie die door hindoes gebruikt is. Maar we gebruiken het ook in de westerse, seculiere filosofie waarbij een groot deel van de oorspronkelijke filosofie niet eens overgenomen wordt.
Bovendien geloof ik niet dat God alleen spreekt in onze westerse traditie. God is er ook in andere culturen, waar bijvoorbeeld meer aandacht is voor ons lijf. Dat wij ons geloof beleven op een westerse manier, wil niet zeggen dat het de enige juiste manier is. In elke cultuur heeft God wijsheid gelegd.
In onze theologie ligt de focus soms heel erg op ‘Halleluja, de Heer is goed’ en de gebrokenheid brengen we bij Jezus, maar kijken we het vervolgens zelf niet meer in de ogen. Terwijl we ook veel kunnen leren van onze pijn en daardoor kunnen groeien in ons menszijn. Ik merk dat er onder mijn cliënten heel veel weerstand zit op huilen, onrust en opnieuw tegen jezelf aanlopen, want we zijn toch gered door Jezus? Maar die gebrokenheid die we ervaren, mag er ook zijn.
Waardeer dit artikel!
Dit artikel las je gratis. Het schrijven van dit artikel kostte echter onderzoek en tijd. Voor voldoende financiering ben ik afhankelijk van sponsors. Vond je het artikel de moeite waard? Toon je waardering met een kleine bijdrage. Zo kan ik kwalitatieve journalistiek blijven bieden. Dank je wel!
