Jubilerende koren in Roden: ‘Muziek is het voorspel van het eeuwige leven’
Dit artikel stond eerder in het ND
Dit jaar viert Roden dubbel feest. Het Roden Girl Choristers bestaat vijfentwintig, het Roder Jongenskoor veertig jaar. ‘Bij haar eerste evensong nam een meisje drie knuffels mee. Die moesten allemaal een plek krijgen tijdens de dienst.’
Ze maakte te veel lawaai thuis, dus ging ze naar de Roden Girl Choristers. ‘Zingen, neuriën, mijn ouders vonden dat ik er iets mee moest doen,’ vertelt Nina Wemekamp (17) uit Groningen. Zes jaar later is ze nog steeds lid.
De Roderkoren zingen vooral Engelse kerkmuziek in de stijl van de Anglicaanse traditie. Voor veel Nederlandse kerkgangers is dat een onbekende wereld. Waar in Nederland de psalmen en gezangen centraal staan, klinkt in Engeland de eeuwenoude traditie van evensongs: avonddiensten waarin bijna alles gezongen wordt – van psalmen tot gebeden en lofzangen. Daarnaast staan er hymns (geloofsliederen voor de hele gemeente) en anthems (koorstukken op Bijbelteksten of gebeden) op het repertoire. Die muziek is niet alleen bedoeld om mooi te klinken, maar ook om de liturgie te dragen en zo iets te laten ervaren van verstilling, lofprijzing en Gods nabijheid. Bekend is het gebruik van kaarsen en rood-witte koorkleding. Anders dan de meeste koren – ook in Engeland – bestaat het Roden Girl Choristers alleen uit meisjesstemmen, vaak in twee- tot vierstemmige bezetting.
Groeispurt
Toen het Roder Jongenskoor in de jaren tachtig naam begon te maken, kwam al snel de vraag: wat doen we met de zusjes van de jongens?, vertelt dirigente Sonja de Vries (45). Daarop besloot toenmalig dirigent Bouwe Dijkstra in 2000 een meisjeskoor te starten. ‘In het begin zat het meer aan de musicalkant, niet zo serieus als het jongenskoor,’ herinnert De Vries zich. Inmiddels is dat beeld veranderd, zegt ze. ‘In de afgelopen vijftien jaar maakten we een groeispurt door. Onder meer doordat we studiereizen naar Engeland maakten om evensongs in de kathedralen te zingen. De meiden zagen daar waar onze traditie vandaan komt.’
Die ontwikkeling bleef niet onopgemerkt. Onlangs kreeg het koor een uitnodiging om te zingen tijdens de viering van het 1400-jarig bestaan van de kathedraal van York – bakermat van de Anglicaanse traditie. Intussen vullen de meiden jaarlijks een druk schema: zo’n twintig evensongs, maar ook grotere producties op uitnodiging, zoals de Matthäus Passion in de lijdenstijd en Lessons and Carols rond kerst. Ook al zingt Nina de Mattheüs Passion zes keer tijdens het seizoen, het stuk is ze nog niet zat. “Je hoort elke keer nieuwe dingen.”
Het meisjeskoor uit Roden telt dertig leden in de leeftijd van zes jaar tot ongeveer twintig jaar. Sonja de Vries herinnert zich hoe een jong lid ooit drie knuffels meenam naar haar eerste evensong. ‘Die moesten allemaal een plek krijgen tijdens de dienst,’ vertelt ze. ‘Vaak stoppen de meiden zodra ze gaan studeren, omdat ze dan verhuizen naar andere steden.’
Jongenskoor
Ook het Roder Jongenskoor viert dit jaar feest: het koor bestaat veertig jaar. Na oprichter Bouwe Dijkstra en opvolger Rintje te Wies staat nu Jaap de Kok (27) voor de groep. Voor hem is muziek meer dan klank alleen. „Op mijn klavecimbel staat: Muziek is het voorspel van het eeuwige leven – en zo ervaar ik het ook.” Onder zijn leiding zette hij de traditie van zijn voorgangers voort: gericht op muziek uit de Anglicaanse traditie met zo af en toe een muzikaal uitstapje, zoals het zingen van het Gloria van Vivaldi.
Ook het Jongenskoor reist naar Engeland om in kathedralen te zingen. De negenjarige Olivier van Riel kreeg kippenvel van de Engelse kerken, vertelt hij. ‘Vooral de St. Paul’s Cathedral. Ik heb zelfs op het topje gestaan,’
Dirigent De Kok zag ook een andere jongen volschieten toen hij vanuit de crypte de kolossale kathedraal binnenliep: ‘Dit is zoveel groter dan ik dacht.’
Evangelisatie
Vaste begeleider van het meisjeskoor is organist Sietze de Vries, echtgenoot van dirigente Sonja de Vries. Hij begeleidde ook twaalf jaar het jongenskoor. Het echtpaar is verbonden aan de Martinikerk in Groningen, waar vooral psalmen en gezangen klinken.
Niet alle koorleden zijn zelf gelovig. ‘Een van onze jongens zong thuis Hazes,’ zegt dirigent Jaap de Kok (27), ‘maar tijdens de evensongs deed hij met zijn rasta-krullen net zo vrolijk mee met de Anglicaanse muziek.’ Ook Olivier van Riel (9) uit Haren gaat niet naar de kerk, maar zingt in het Roder Jongenskoor enthousiast de hymns mee. ‘Thuis luister ik vooral naar rap,’ vertelt hij. ‘Dat vind ik leuke muziek’.
Evangelisatie is nooit het doel van de koorschool geweest, benadrukt Sonja de Vries. Wel vindt ze het waardevol dat de jongeren door het zingen psalmen en andere bijbelgedeelten leren. ‘Misschien geloven ze er nu niet in. Maar stel dat ze later in een oorlog belanden of tachtig worden – dan hebben ze die psalmen toch in hun rugzak.’
Zangles
De repetities zijn intensief. Twee keer per week oefent het koor, daarnaast krijgen de leden individueel zangles en theorie. ‘Het lijkt soms op topsport,’ geeft De Vries toe. ‘Naast de repetities en zangles oefen ik nog twee keer per week. Dat kan een kwartier zijn, maar ook anderhalf uur,’ vertelt Nina. ‘Soms is het druk naast school, maar school móet – dit is ontspanning.’ Volgens Sonja de Vries draait succes niet alleen om talent. ‘Oefenen is belangrijker. Iemand met veel talent die weinig studeert, komt minder ver dan iemand die misschien minder aanleg heeft, maar wél hard werkt.’
De professionele aanpak van beide koren brengt kosten met zich mee: zangles, koorkleding en de inzet van musici. ‘De meiden betalen tussen de 6 en 22 euro per week,’ zegt dirigente Sonja de Vries. ‘Maar als je het niet kunt betalen, steunt de stichting je,’ vult De Kok aan. ‘Niemand hoeft weg te blijven om financiële redenen.’ De koren draaien op donaties en op concerten waarvoor ze worden gevraagd.
Beide koren vieren hun verjaardagen met jubileumconcerten: het Jongenskoor beet op 4 oktober de spits af in Groningen. Het meisjeskoor volgt met jubileumconcerten op 11 oktober in Groningen en 12 oktober in Meppel.
Waardeer dit artikel!
Jouw steun maakt onafhankelijke journalistiek mogelijk! Dit artikel las je gratis, maar het schrijven kostte tijd en onderzoek. Wil je bijdragen aan deze journalistiek? Met een donatie help je mij om dit werk voort te zetten.
Elke bijdrage, groot of klein, maakt een verschil. Dank je wel!
